Ο μίτος της Αριάδνης μου ήταν η φράση του Νίτσε:
«Δε θα μπορούσα να πιστέψω παρά σ’ ένα θεό που ήξερε να χορεύει».
...~~~~~~~...
Ο μυστικός στίχος: “Η αγαπημένη μεταμορφωμένη σε αγαπημένο” με αγγίζει πολύ γιατί μιλάει για κείνο το παλιό όνειρο της συνένωσης που ο καθένας επιδιώκει με τον τρόπο του. Δεν είμαι βέβαιος ότι το αρσενικό και το θηλυκό των επιθέτων είναι πολύ σημαντικά. Υπάρχουν δύο όνειρα: να γίνεις το άλλο φύλο, να γίνεις το φύλο του άλλου. Είναι ταυτό-χρονα συμβολικό και πραγματικό. Μ’ ενδιαφέρει πολύ το ερμαφρόδιτο και το τραβεστί. Όταν το τραβεστί δεν γελοιοποιείται στο στιλ του καμπαρέ (αλλά ακόμα κι εκεί προκαλεί αρκετή συγκίνηση), είναι η πρόσκαιρη εκπλήρωση μιας αισθησιακής επιθυμίας. Με μια έννοια είναι η τέλεια απάτη, αλλά την πιστεύουμε. Είναι η ίδια η ουσία του θεάτρου!
...~~~~~~~...
Όσο για το ερμαφρόδιτο ή το ανδρόγυνο, εδώ πρόκειται για το ολοκληρωμένο όνειρο. Είναι πολύ περισσότερο μια στάση πνευματική, μια εσωτερική διάθεση, από τη μασκαράτα ενός κυρίου που οι ενέσεις ορμονών τού βγάζουν στήθη… Oύτε η Σομπεσάνσκαγια ούτε ο Ταμαζαμπούρο έχουν στήθος, φυσικά! Μεταμορφώνονται από θέληση, από πειθαρχία, από μέθοδο. Το ανδρόγυνο είναι σχεδόν μια κατάσταση ψυχής. Όταν χορογραφώ μια παραλλαγή για μια χορεύτρια και γίνομαι ένα μ’ αυτήν, το ζευγάρι αυτό στη δουλειά, ο χορογράφος και η χορεύτρια δεν είναι παρά ένας άνθρωπος και δεν έχει καμιά σχέση με ερωτική ένωση. Γίνομαι αυτή για να επινοήσω κινήσεις που της ταιριάζουν κι όταν κάνει τις κινήσεις της, που πρώτα ήταν οι δικές μου, γίνεται εγώ. Είμαι ανδρόγυνος όταν δημιουργώ. Αν δημιουργώ ένα χορευτικό για δύο για ένα αγόρι κι ένα κορίτσι, γίνομαι αυτό το ζευγάρι.
Η γένεση ενός έργου γίνεται πάντοτε από συσσώρευση γεγονότων συχνά πολύ μικρών, αλλά επίμονων. Το έργο χτυπάει την πόρτα και δεν αποθαρρύνεται: Χωρίς να το καταλα-βαίνουμε, ένα παζλ τελειώνει μέσα μας. Από πού έρχονται τα κομμάτια; Ποιος τα τοπο- θετεί; Αναμφίβολα οι χίλιες συναντήσεις που δεν τους δίνουμε προσοχή, μια μέρα όμως το παζλ είναι έτοιμο.
Και όπως στην Αισθηματική Αγωγή μας αποκρύπτεται ένα ολόκληρο κομμάτι από τη ζωή του ήρωα με μια παράγραφο δύο λέξεων: «Αυτός ταξίδεψε», ταξίδεψα.
...~~~~~~~...
Δεν προτίθεμαι να τυπώσω έναν τουριστικό οδηγό επαυξημένο και βελτιωμένο! Καθένα απ’ αυτά τα ταξίδια αντιστοιχεί σε κάποια πνευματική εμπειρία. Μία εμβάθυνση. Καθένα μου έδωσε συναντήσεις που με άλλαξαν.
Η “Οδός των Νεκρών” οδηγεί στην πυραμίδα του Ήλιου. Αισθάνεσαι την επιθυμία να σωπάσεις. Εκεί, συνάντησα το Θείο, που το χνάρι του τόσο λίγοι ευρωπαϊκοί χώροι μπόρεσαν να διατηρήσουν. Πολύ διφορούμενο Θείο, που η ουσία του ήταν φτιαγμένη από πολλές και διαφορετικές πηγές· θα τολμούσα να πω, αυτό που είχα φέρει εγώ ο ίδιος μέχρι εκεί. Ήμουν εντυπωσιασμένος. Κοίταζα τον ήλιο που ήταν ήδη ψηλά και με άγγιζε και άγγιζε τις πέτρες, κι έλεγα ότι αυτός ο ίδιος ήλιος θα συνόδευε και τις ανθρωποθυσίες. Τούτη την ώρα, οι νεκρές πέτρες σώπαιναν· τίποτα και κανένας πια δε θα μπορούσαν να τις κάνουν να μιλήσουν γι’ αυτά που είδαν. Περπατούσα αργά ανάμεσα στην πυραμίδα του Ήλιου και κείνη τη μικρότερη, όπως ταιριάζει, της Σελήνης. Προσπαθούσα να ξαναζωντανέψω μέσα μου κάτι απ’ αυτή την άγνωστη λατρεία, ν’ αδειάσω από κάθε σκέψη για να δεχτώ το πνεύμα των αζτέκων ιερέων. Θα ήθελα να χόρευα. Ήθελα να χόρευα στο Μπεναρές ή μπροστά στα ερείπια του ναού του Παέστουμ το ηλιοβασίλεμα. Ήθελα να χόρευα το μεσημέρι μπροστά στη μεγάλη αιγυπτιακή Σφίγγα. Σ’ αυτούς τους τόπους το να είσαι έξυπνος ή καλλιεργημένος δεν ωφελεί σε τίποτα. Το κορμί θέλει να εκφραστεί, το κορμί που δε δέχεται εύκολα το θάνατο των πολιτισμών.
Στο Ιράν περπάτησα ώρες και ώρες μέσα στην έρημο και έλαβα γνώση του φωτός, που είναι απόλυτο, η εκδήλωση του ήλιου. Στην Ευρώπη, ο ήλιος ωραιοποιεί ό,τι αγγίζει, συνθέτει. Και συμβαίνουν πράγματα συγκινητικά, συμβαίνει η Ομβρία, συμβαίνει η Ελλάδα. Αλλά πρέπει να πάει κανείς στην έρημο όπου βασιλεύει απόλυτα ο ήλιος. Τα τρώει όλα, χίλιες φορές καλύτερα από βαμπίρ του οποίου είναι το ακριβώς αντίθετο!Θα μπορούσα να κλάψω από λύσσα και αδυναμία όταν είμαι κλεισμένος σ’ ένα θέατρο, κάνοντας φωτισμούς για κάποιο θέαμα και θυμάμαι τον ήλιο της ερήμου. Άλλο είναι να διαβάζεις δοκίμια για τις αρχαίες θρησκείες, να επισκέπτεσαι ερείπια, τοίχους με τις αχτίνες του ήλιου να σχηματίζουν χαμηλά ανάγλυφα, κι άλλο να σ’ έχει αρπάξει ο ήλιος απ’ το λαιμό όταν βρίσκεσαι ολομόναχος το μεσημέρι σε μια έρημο της Ασίας.
...~~~~~~~...
Συνάντησα την έρημο. Τον ήλιο μέσα στην έρημο. Τον θεό μέσα στον ήλιο. Εμφυσήθηκα. Ο θεός δημιουργεί τις ψυχές με την πνοή του και η δημιουργία αυτή είναι συνεχής.
Ίσως να έχω μόνο μια θρησκεία, το χορό. Ο χορός όμως έχει χάσει το μπούσουλα. Αν δεν επέμβει ο θεός, δε θα είμαι παρά ένας κατασκευαστής μπαλέτων, ένας χοντρέμπορας, ένας καλλιτέχνης με τη στενή έννοια των μουσείων και των καταλόγων τους.
Πήγα πολλές φορές στην Ινδία. Με τι μούτρα να γράψει κανείς κάτι για την Ινδία; Την πρώτη φορά, ήμουνα στην Καλκούτα, διέκοψα την παραμονή μου. Πήρα το αερο- πλάνο για Βρυξέλες. Ο Ντον ήρθε στο αεροδρόμιο. Έκλαιγα. Δεν είχα αντέξει την απο- κάλυψη της τεράστιας αθλιότητας, τόσο στενά δεμένης με τη ζωή. Επέστρεψα στη συνέχεια με τον Ντον, την Μπάρι και ένα κινηματογραφικό συνεργείο· ήθελα να κινηματογραφήσω επί τόπου ορισμένες σεκάνς ενός φιλμ που έκανα για το ινδικής καταγωγής μπαλέτο μου Bhakti. Ανακάλυψα το Μπεναρές, που ήταν προέκταση της Βενετίας. Οι πόλεις είναι σαν τους θεούς· πολλά ονόματα, ένα μόνο πρόσωπο. Υπήρχαν τόσα πράγματα να δει και να ζήσει κανείς που γύρναγα συνέχεια στο ξενοδοχείο για να κοιμάμαι και να αποταμιεύω. Είδα πολλά ινδικά φιλμς, ίσως τα ωραιότερα του κόσμου ακόμα κι αν η υπερβολικά φορμαρισμένη δυτική μας ψυχολογία τα αρνείται. Έχουν γίνει στον ινδικό κινηματογράφο τολμήματα στη δομή που θα ωχριούσε μπροστά τους η νεοϋρκέζικη πρωτοπορία. Το κοινό μιλάει, επιδοκιμάζει, αποδοκιμάζει, πίνει τσάι, φτύνει, μπαίνει, βγαίνει, κάνει το φιλμ να ζει. Αυτό που έχει σημασία δεν ήταν βέβαια αυτό, ούτε το ότι ένας μαχαραγιάς μού έδωσε τους ελέφαντές του για ένα περίπατο. Αυτό που έχει σημασία είναι αυτό που δε γνώρισα και που κατατέθηκε μέσα μου και με σπρώχνει να συνεχίσω να ζω. Έχω χρησιμοποιήσει τελευταία πολλές φορές το ρήμα “ζω”, είναι το μεγάλο μάθημα της Ινδίας.
Συνάντησα έναν από τους αυθεντικότερους δασκάλους γιόγκα. Του μίλησα για την επι- θυμία μου να κάνω γιόγκα χωρίς να πέσω στη φθορά της μόδας. Μου απάντησε: » Γιόγκα σημαίνει ένωση. Ο χορός είναι κι αυτός ένωση. Αφού χορεύετε, ας είναι ο χορός η γιόγκα σας. Ο Σίβα, ο Άρχων του κόσμου, ο μεγάλος γιόγκι, ονομάζεται επίσης Ναταράζα ο βασιλιάς του χορού «. Σώπασε και κοίταξε μαζί μου τα δέντρα που δε χρειαζόταν να ξέρω το όνομά τους για να καταλάβω ότι είχαν γίνει ξαφνικά ένα με το σύμπαν όλο, καθώς υποτάσσονταν σ’ έναν ξαφνικό άνεμο που τα σεβόταν και τα μεταμόρφωνε. Φεύγοντας, ο δάσκαλος με κοίταξε για ώρα στα μάτια, και σαν να μου ανέθετε κάποια αποστολή: » Α! Αν όλοι οι Δυτικοί μπορούσαν να ξαναβρούν το χορό και να ξαναμάθουν να χορεύουν…»
Maurice Béjart ~ Μια στιγμή στη ζωή κάποιου άλλου ~ Εκδόσεις Οδυσσεας
http://youtu.be/mfnnPVTu9BY http://youtu.be/Hqogl4zQDy0 http://youtu.be/Z21dr9ia78c
dhyda 